နေပြည်တော် ဖေဖော်ဝါရီ ၁၆
နိုင်ငံအဆင့်ပင်လယ်ကမ်းရိုးတန်း သယံဇာတစီမံအုပ်ချုပ်လုပ်ကိုင်မှု ဗဟိုကော်မတီ အစည်းအဝေးကို ၁၆-၂-၂၀၂၂ ရက်နေ့၊ မွန်းလွဲပိုင်းတွင် နေပြည်တော်ရှိ သယံဇာတနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးဝန်ကြီးဌာန သစ်တောဦးစီးဌာန အင်ကြင်းခန်းမ၌ ကျင်းပရာ နိုင်ငံအဆင့် ပင်လယ်ကမ်းရိုးတန်းသယံဇာတစီမံအုပ်ချုပ်လုပ်ကိုင်မှု ဗဟိုကော်မတီ ဥက္ကဋ္ဌ နိုင်ငံတော်စီမံ အုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ် ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး စိုးဝင်း တက်ရောက်အမှာစကားပြောကြားသည်။
အစည်းအဝေးသို့ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဦးတင်ထွဋ်ဦးနှင့် ဦးခင်မောင်ရီ၊ ဒုတိယဝန်ကြီး ဦးစန်းလွင်နှင့် ဦးမင်းမင်းဦး၊ စစ်ဦးစီးဗိုလ်မှူးချုပ်(ရေ)၊ အမြဲတမ်းအတွင်းဝန်များ၊ ညွန်ကြားရေးမှူးချုပ်များ၊ ဦးဆောင်ညွှန်ကြားရေးမှူးများနှင့် တာဝန်ရှိသူများ တက်ရောက်ကြပြီး တိုင်းဒေသကြီးနှင့်ပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ်များနှင့် တာဝန်ရှိသူများက ဗီဒီယိုကွန်ဖရင့် စနစ်ဖြင့် တက်ရောက်ကြသည်။
အစည်းအဝေးတွင်ဗဟိုကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌက မြန်မာနိုင်ငံ၏သဘာဝသယံဇာတထိန်းသိမ်းရေးလုပ်ငန်းများကို အမျိုးသား ရေးလုပ်ငန်း တာဝန်တစ်ရပ်အဖြစ် နိုင်ငံတော်အစိုးရအနေဖြင့်အလေးထားဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း၊ နိုင်ငံ၏ကမ်းရိုးတန်းနှင့် ဒီရေတောကဏ္ဍဆိုင်ရာ စီမံအုပ်ချုပ်လုပ်ကိုင်မှုလုပ်ငန်းများ ပိုမိုတိုးမြှင့်ဆောင်ရွက်နိုင်ရေးကိုရှေးရှု၍ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂ ရက် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီအမိန့် ကြော်ငြာစာအမှတ် (၉၅/၂၀၂၁)ဖြင့် “နိုင်ငံအဆင့်ပင်လယ် ကမ်းရိုးတန်း သယံဇာတစီမံအုပ်ချုပ် လုပ်ကိုင်မှု ဗဟိုကော်မတီ”ကို ဖွဲ့စည်းခဲ့ပြီး ၂၀၂၁ခုနှစ် အောက်တိုဘာ ၃၀ ရက်တွင် အမိန့်ကြော်ငြာစာအမှတ် (၃၀၆/၂၀၂၁)ဖြင့် အဖွဲ့ဝင်(၂၁)ဦးပါ ဗဟိုကော်မတီကိုထပ်မံ ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းပေးကာ လုပ်ငန်းတာဝန်(၁၀)ရပ်တာဝန် ပေးအပ်ခဲ့ကြောင်း။
ဆုံးဖြတ်ချက်(၁၁)ရပ်ချမှတ်
၂၀၂၁ ခုနှစ် ဇွန်လ ၉ ရက်တွင် နိုင်ငံတော်စီမံ အုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ၏ ဦးဆောင် ဦးရွက်ပြုမှုဖြင့် “နိုင်ငံအဆင့်ပင်လယ် ကမ်းရိုးတန်းသယံဇာတစီမံအုပ်ချုပ် လုပ်ကိုင်မှု ကော်မတီ (ပထမအကြိမ်) အစည်းအဝေး”ကိုကျင်းပခဲ့ရာ ကော်မတီဝင်များ၏ တင်ပြဆွေးနွေးချက်များကို အခြေပြု၍ ပင်လယ်ကမ်းရိုးတန်းသယံဇာတ စီမံအုပ်ချုပ်ခြင်းဆိုင်ရာ ဆက်လက်ဆောင်ရွက်ရမည့် အစည်းအဝေးဆုံးဖြတ်ချက်(၁၁)ရပ်ကို ချမှတ်ခဲ့ပြီး ဖြစ်ကြောင်း။
ဗဟိုကော်မတီအစည်းအဝေးများကို တစ်နှစ်လျှင်(၂)ကြိမ် ကျင်းပရန် လျာထားချက်နှင့် အညီ ယနေ့ကျင်းပသည့် ဗဟိုကော်မတီ (ဒုတိယအကြိမ်)အစည်းအဝေးတွင် ဗဟိုကော်မတီ (ပထမအကြိမ်) အစည်းအဝေးဆုံးဖြတ်ချက် (၁၁)ရပ်အပေါ် အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက် တိုးတက်မှုအခြေအနေများကို ကော်မတီဝင်များအနေဖြင့်တင်ပြပေးနိုင်ရေးနှင့် ပင်လယ်ကမ်းရိုးတန်းသယံဇာတ စီမံအုပ်ချုပ်ရေးလုပ်ငန်းများကို ထိရောက်စွာ အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်နိုင်ရေးအတွက်ရှေ့လုပ်ငန်း စဉ်များအပေါ် ပေါင်းစပ်ညှိနှိုင်း ဆောင်ရွက်ပေးကြရန် ဖြစ်ကြောင်း။
နိုင်ငံတော်အစိုးရအနေဖြင့် မြန်မာ့ပင်လယ်ကမ်းရိုးတန်း သယံဇာတများသည် နိုင်ငံရေရှည်ဖွံ့ဖြိုးရေးအတွက် အလားအလာကောင်းများစွာဖန်တီးပေးနိုင်သော သဘာဝသယံဇာတများ အဖြစ်ရှုမြင်ပြီး သားစဉ်မြေးဆက် ရေရှည်ထိန်းသိမ်းအသုံးပြုနိုင်ရေး စီမံအုပ်ချုပ်ရန် ရည်မှန်းထားရှိကြောင်း။ ပင်လယ်ကမ်းရိုးတန်းသယံဇာတများကို ကဏ္ဍစုံကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် အသုံးပြုနိုင်ရန်၊ လက်ရှိနှင့်အနာဂတ်အတွက် ရေရှည်အသုံးပြုနိုင်ရေးကို အထောက်အကူပြုနိုင်ရေးနှင့် နောင်မျိုးဆက်များအတွက် သယံဇာတများ ရေရှည်တည်တံ့အသုံးပြုနိုင်ရေးစသည့် အခြေခံရည်ရွယ်ချက်များရရှိအောင် စီမံအုပ်ချုပ်သွားရမည်ဖြစ်ကြောင်း။
မြန်မာ့ပင်လယ်ကမ်းရိုးတန်းသယံဇာတများသည် ကဏ္ဍစုံ၊ ဌာနစုံ၏ရည်ရွယ်ချက်၊ ရည်မှန်းချက်များကို ဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်ပြီး နိုင်ငံရေရှည်ဖွံ့ဖြိုးရေးအတွက် အထောက် အပံ့ပြုစေမည့် ဘက်စုံစီမံအုပ်ချုပ်လုပ်ကိုင်မှု စနစ်တစ်ရပ်ဖွံ့ဖြိုးရေး ပေါင်းစပ်ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်ပေးရန် နိုင်ငံအဆင့် ပင်လယ်ကမ်းရိုးတန်းစီမံအုပ်ချုပ်လုပ်ကိုင်မှု ကော်မတီများကို ဖွဲ့စည်းဆောင်ရွက်ခဲ့ကြောင်း။
ဗဟိုကော်မတီ၏ လုပ်ငန်းတာဝန်(၁၀)ရပ်အနက် လုပ်ငန်းတာဝန်(ဂ)တွင် “နိုင်ငံအဆင့် ပင်လယ်ကမ်းရိုးတန်းဒေသ ဘက်စုံစီမံ အုပ်ချုပ်လုပ်ကိုင်မှုအစီအစဉ် (Integrated Coastal Management Programme - ICM) တစ်ရပ်ရေးဆွဲချမှတ်ရန်နှင့် အဆိုပါအစီအစဉ်ပေါ် အခြေခံ၍ ဒေသအလိုက် စီမံချက်များရေးဆွဲ အကောင်အထည်ဖော်နိုင်ရေးအတွက် လမ်းညွှန်ကြီးကြပ်မှုပေးရန်” တာဝန်ပေးအပ်ထားကြောင်း။ ၂၀၂၁ ဇွန်လ ၉ ရက်ကကျင်းပခဲ့သည့် ဗဟိုကော်မတီ (ပထမအကြိမ်) အစည်းအဝေးဆုံးဖြတ်ချက်(ခ)တွင်လည်း “ကမ်းရိုးတန်း သယံဇာတဘက်စုံ စီမံအုပ်ချုပ်ခြင်း (ICM) အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရေးအတွက် ဗဟိုကော်မတီဝင်ဌာန အားလုံး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန်” ဆုံးဖြတ်ချက်ချမှတ်ထားကြောင်း။
ကမ်းရိုးတန်းဒေသ ဘက်စုံစီမံအုပ်ချုပ်လုပ်ကိုင်မှုစနစ်သည် ၁၉၉၂ ခုနှစ် ကမ္ဘာ့ကုလသမဂ္ဂ ပတ်ဝန်းကျင်နှင့်ဖွံ့ဖြိုးရေးဆိုင်ရာညီလာခံကထုတ်ပြန်ခဲ့သည့် ပတ်ဝန်းကျင်နှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုဆိုင်ရာ အခြေခံမူများဖြစ်သည့် လူသားမျိုးဆက်များအတွင်း သာတူညီမျှရှိစေရန် အခြေခံမူ၊ ကြိုတင်ကာကွယ်ထိန်းသိမ်းရန်အခြေခံမူ၊ ပတ်ဝန်းကျင်ကို ထိခိုက်ခဲ့ပါက ပြုလုပ်သူက ပေးလျော်စေရန် အခြေခံမူများနှင့်အညီပေါ်ပေါက်လာသည့် စီမံအုပ်ချုပ်လုပ်ကိုင်မှုစနစ် တစ်ရပ်ဖြစ်ကြောင်း။ အဆိုပါစနစ်သည် ပတ်ဝန်းကျင်နှင့် လိုက်လျောညီထွေမှုရှိပြီး၊ သယံဇာတများကို သက်ဆိုင်ရာလုပ်ငန်းကဏ္ဍများအကြား ပေါင်းစပ်ညှိနှိုင်း စီမံအုပ်ချုပ်လုပ်ကိုင်သော နည်းစနစ်ဖြစ်သည့်အပြင် သယံဇာတထုတ်လုပ်သုံးစွဲရာတွင်လည်းကောင်း၊ ဖွံ့ဖြိုးရေးလုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်ရာတွင်လည်းကောင်း၊ ပတ်ဝန်းကျင်နှင့်သဟဇာတ ဖြစ်စေရန် သုံးသပ် ဆောင်ရွက်ရသည့် နည်းစနစ်လည်းဖြစ်ကြောင်း။ တစ်နည်းအားဖြင့် လူမှုရေး၊ စီးပွားရေးနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ဟူသည့် မဏ္ဍိုင်သုံးရပ်လုံးကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားပြီး သိပ္ပံနှင့်စီမံအုပ်ချုပ်မှု ပညာရပ်နယ်ပယ်နှစ်ခုကို ပေါင်းစပ်ချိတ်ဆက် ဆောင်ရွက်သည့် နည်းစနစ်လည်းဖြစ်ကြောင်း။
အကျိုးသက်ရောက်မှုများရှိမည်
ကမ်းရိုးတန်းဒေသတွင် ဆောင်ရွက်သည့် မည်သည့်လုပ်ငန်းမဆို အဆိုပါဒေသ၌ တည်ရှိသော ဂေဟစနစ်များနှင့် အခြားသော သယံဇာတထုတ်လုပ်ရေး လုပ်ငန်း ဆောင်ရွက်သူများအပေါ် အကျိုးသက်ရောက်မှုများရှိမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ကမ်းရိုးတန်း ဒေသဂေဟစနစ်ကြီး တစ်ခုလုံးသည် မတူညီသော ဂေဟစနစ်ခွဲများဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားပြီး အဆိုပါ စနစ်ခွဲများက ဂေဟစနစ်ကြီးတစ်ခုလုံး ပုံမှန်လည်ပတ်ရန်ဝန်ဆောင်မှုများကို ဆောင်ရွက်နေကြခြင်းလည်း ဖြစ်ကြောင်း၊ ဂေဟစနစ်ခွဲတစ်ခု ထိခိုက်ပျက်စီးသည်နှင့် အဆိုပါစနစ်ကြီးတစ်ခုလုံးအပေါ် အကျိုးသက်ရောက်မည်ဖြစ်သည့်အတွက် ဖွံ့ဖြိုးရေးလုပ်ငန်းဆောင်ရွက်ရာတွင် ပင်လယ်ကမ်းရိုးတန်းဂေဟစနစ် အစိတ်အပိုင်းများ၏ တန်ဖိုးကိုသိရှိနားလည်ပြီး ထိခိုက်မှုမရှိစေရန် အထူးအလေးထား ဂရုပြုဆောင်ရွက်ကြရမည်ဖြစ်ကြောင်း။
ရေရှည်အကျိုးစီးပွားကို ရှေးရှု
ကမ်းရိုးတန်းဒေသတွင်ဆောင်ရွက်သည့် ဖွံ့ဖြိုးရေးလုပ်ငန်းများဖြစ်သော စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်း၊ ရေလုပ်ငန်း၊ ဟိုတယ်နှင့်ခရီးသွားလုပ်ငန်း၊ ရေနံ၊ သဘာဝဓာတ်ငွေ့နှင့် သတ္တုသယံဇာတများထုတ်လုပ်မှုလုပ်ငန်း၊ စက်မှုလုပ်ငန်းများနှင့် တည်ဆောက်ရေး လုပ်ငန်းများကြောင့် ကမ်းရိုးတန်းဒေသပတ်ဝန်းကျင်နှင့် လူမှုစီးပွားရေးတို့အပေါ် ဖြစ်ပေါ်လာမည့် အကျိုးသက်ရောက်မှုများကို ထည့်သွင်းတွက်ချက်ထားရန်လိုအပ်မည် ဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့ပြင် ကမ်းရိုးတန်း သယံဇာတအသုံးပြုသူများအကြား၊ လုပ်ငန်းဌာနများအကြား၊ အကျိုးဆက်စပ်ပတ်သက်သည့် အဖွဲ့အစည်းများအကြားတွင် ပဋိပက္ခများပေါ်ပေါက်ပါက နိုင်ငံနှင့် ပြည်သူထု၏ ရေရှည်အကျိုးစီးပွားကိုရှေ့ရှု၍ ပေါင်းစပ်ညှိနှိုင်းခြင်း၊ ဆွေးနွေးခြင်းတို့ဖြင့် အဖြေရှာဆောင်ရွက် သွားကြရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ဘက်စုံပူးပေါင်း စီမံအုပ်ချုပ်သည့်စနစ်၊ မတူကွဲပြားသည့် လုပ်ငန်းနယ်ပယ်များနှင့် အကျိုးဆက်စပ် ပတ်သက်သူများကို သဟဇာတဖြစ်အောင် ပေါင်းစည်းပေးသည့် စနစ်တစ်ခုလည်း ဖြစ်ကြောင်း။
Inernational Union for Conservation of Nature (IUCN)အဖွဲ့၏ နည်းပညာအကူအညီဖြင့် ရေးဆွဲထားသာ ကမ်းရိုးတန်းသယံဇာတဘက်စုံစီမံအုပ်ချုပ်ခြင်း အစီအစဉ် (မူကြမ်း)ကို မိတ်ဆက်တင်ပြပြီး အတည်ပြုနိုင်ရေး ဆက်လက်ဆောင်ရွက်မည့်လုပ်ငန်းစဉ်များ တင်ပြသွားမည်ကိုသိရကြောင်း။
မြန်မာ့ပင်လယ်ကမ်းရိုးတန်း သယံဇာတဘက်စုံစီမံအုပ်ချုပ်ခြင်း အစီအစဉ်တွင် “မြန်မာ့ကမ်းရိုးတန်းနှင့် အဏ္ဏဝါသယံဇာတများအား နိုင်ငံ၏ သဘာဝအရင်းအမြစ်အဖြစ် တန်ဖိုးထားရမည်၊ ၎င်းသယံဇာတများကို အကျိုးဆက်စပ်ပတ်သက်သူအားလုံး၏ ပူးပေါင်းပါဝင်မှုဖြင့် ထိန်းသိမ်းရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးရည်ရွယ်ချက်များ ညီမျှရေးမူ၊သဘာဝနှင့် လူသားတို့ကြောင့် ထိခိုက်နိုင်မှုအပေါ် တုန့်ပြန်ကာကွယ်နိုင်စွမ်းကို မြှင့်တင်ရေးမူ၊ အားလုံးပါဝင်မှုဖြင့် လက်ရှိနှင့် အနာဂတ်မျိုးဆက်များအတွက် ရေရှည် ဖွံ့ဖြိုးရေးမူများကို အခြေခံ၍ အကျိုးရှိစွာအသုံးချနိုင်ရေး” ကို အန္တိမရည်မှန်းချက်အနေဖြင့် ဖော်ထုတ်ထားရှိကြောင်း၊ မြန်မာ့(ICM)တွင် မဟာဗျူဟာ လုပ်ငန်းစဉ်(၆)ရပ်ဖြစ်သည့် စီမံအုပ်ချုပ်လုပ်ကိုင်ခြင်း၊ အဖွဲ့အစည်းနှင့်အုပ်ချုပ်မှုဆိုင်ရာ စွမ်းဆောင်ရည်မြှင့်တင်ခြင်း၊ ပင်လယ်ကမ်းရိုးတန်း ဂေဟစနစ်ကို ကာကွယ်ထိန်းသိမ်းခြင်းနှင့် ပြန်လည်ထူထောင်ခြင်း၊ သုတေသနနှင့် ကြီးကြပ်စစ်ဆေးခြင်း၊ အားလုံးပါဝင်သော စီမံအုပ်ချုပ်ခြင်းနှင့် အကျိုးအမြတ်ခွဲဝေခံစားခြင်း၊ ပုဂ္ဂလိကအခန်းကဏ္ဍနှင့် တာဝန်သိတာဝန်ခံသော စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများနှင့်ချိတ်ဆက်၍ ဆောင်ရွက်သွားရမည်ဖြစ်ကြောင်း။
ငါးနှစ်လုပ်ငန်းစီမံချက်များ
မြန်မာ့ပင်လယ်ကမ်းရိုးတန်းဒေသ ဘက်စုံစီမံအုပ်ချုပ်ခြင်းအစီအစဉ်သည် ကမ်းရိုးတန်းဒေသ ဘက်စုံစီမံအုပ်ချုပ်ခြင်း(၁၅)နှစ်ကာလအတွက် မျှော်မှန်းရေးဆွဲထားခြင်းဖြစ်ပြီး မဟာဗျူဟာလုပ်ငန်းစဉ်(၆)ရပ်အပေါ် ဌာနအသီးသီး၏(၅)နှစ်လုပ်ငန်းစီမံချက်များ ရေးဆွဲဖော်ထုတ် ချိတ်ဆက်ဆောင်ရွက်သွားနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ပင်လယ်ကမ်းရိုးတန်းဒေသ ဘက်စုံစီမံအုပ်ချုပ်ခြင်းအတွက် ဌာနအသီးသီး၊ ကဏ္ဍအသီးသီးအနေဖြင့် ဆောင်ရွက်မည့် စီမံချက်များကို ICM အစီအစဉ်ဖြင့်ချိတ်ဆက်၍ နိုင်ငံတော်မှထောက်ပံ့ပေးနိုင်သည့် ရန်ပုံငွေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံတကာမိတ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းများမှ ဖွံ့ဖြိုးရေးရန်ပုံငွေများရှာဖွေပြီး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နိုင်မည့် လုပ်ငန်းအစီအစဉ်တစ်ခုအနေဖြင့် အသုံးပြုသွားနိုင်ရေးကိုလည်း ရည်မှန်းထားကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် မြန်မာ့(ICM)အစီအစဉ် အတည်ပြုနိုင်ရေးအတွက် ကော်မတီဝင်များ အနေဖြင့် ပံ့ပိုးပေးအပ်ရမည့် အကြံပြုချက်များနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရမည့် လုပ်ငန်းစဉ်များအပေါ် ထိထိရောက်ရောက် ပူးပေါင်းပါဝင်ဆောင်ရွက် ပေးကြရမည် ဖြစ်ကြောင်း။
မြန်မာနိုင်ငံ၏ ရှည်လျားသည့်ကမ်းရိုးတန်းတစ်လျှောက် အဏ္ဏဝါသယံဇာတများ ပေါကြွယ်ဝပြီး ၎င်းသယံဇာတများမှ နိုင်ငံ့စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံရေးနှင့် ရေရှည်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအပေါ် အဓိကအခန်းကဏ္ဍမှ ပံ့ပိုးပေးလျက်ရှိကြောင်း၊ တစ်ဖက်တွင် ကမ်းရိုးတန်းဒေသများ၌ လူဦးရေတိုးပွားလာခြင်း၊ ဒီရေတောများနှင့် ကမ်းရိုးတန်းဒေသ သစ်တောများ ပျက်စီးခြင်း၊ ငါးအလွန်အကျွံ ဖမ်းဆီးခြင်း၊ ကမ်းရိုးတန်းဒေသခရီးသွားလုပ်ငန်းနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးစီမံကိန်း တည်ဆောက်ရေးလုပ်ငန်းများကြောင့်ပတ်ဝန်းကျင်ထိခိုက်ပျက်စီးခြင်း၊ သယံဇာတနှင့် သတ္တုတူးဖော် ထုတ်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းများကြောင့် အဏ္ဏဝါညစ်ညမ်းခြင်း၊ မြစ်ညာဒေသရေဝေရေလဲ ဒေသများ လျော့ပါးပျက်စီးလာခြင်းစသည့် ပြဿနာရပ်များကိုဖြေရှင်းနိုင်ရန် သဘာဝ ပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးနှင့် အသုံးပြုသူများအကြားထိန်းညှိပေးပြီး ဟန်ချက်ညီစေရန် အလေးပေး ဆောင်ရွက်ကြရမည်ဖြစ်ကြောင်း။
ဟန်ချက်ညီညီစီမံခန့်ခွဲ
ကမ္ဘာတွင် နေ့စဉ်နှင့်အမျှ လူဦးရေတိုးပွားလာပြီး လူနေထိုင်မှုဘဝပုံစံများ တိုးတက်ပြောင်းလဲနေသည့်အတွက် မြို့ရွာများ၊ လူနေမှုစနစ်များတိုးတက် ပြောင်းလဲလာသည်နှင့်အမျှ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးတို့ကို ဟန်ချက်ညီညီ စီမံခန့်ခွဲနိုင်မှသာလျှင် ရေရှည်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု ပန်းတိုင်ကိုရရှိနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် မိမိတို့နိုင်ငံအပါအဝင်နိုင်ငံများအနေဖြင့် ကမ္ဘာ့ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့၏ ရေရှည်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ပန်းတိုင်များနှင့်အညီ လုပ်ငန်းများအကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်နေကြသည်ကို တွေ့ရမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ ရေရှည်ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်ရေးပန်းတိုင် ၁၇ ရပ်ရှိရာ ပန်းတိုင်(၁၄)သည် ပင်လယ် ကမ်းရိုးတန်းနှင့် အဏ္ဏဝါဒေသ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနှင့် သက်ဆိုင်သည့်ပန်းတိုင်ဖြစ်ကြောင်း။
ပင်လယ်ကမ်းရိုးတန်းနှင့်အဏ္ဏဝါဒေသ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး စီမံချက်များရေးဆွဲရာတွင် ကမ္ဘာကြီးပူနွေးလာမှု၊ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် မြင့်တက်လာမှုနှင့် ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုဆိုင်ရာ စိန်ခေါ်မှုများကို ဖြေရှင်းဆောင်ရွက်ရမည့် နည်းလမ်းများကိုလည်း ထည့်သွင်းစဉ်းစားရမည် ဖြစ်ကြောင်း။
ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကိုအဓိကဖြစ်ပေါ်စေသည့် ဖန်လုံအိမ်ဓာတ်ငွေ့ကာဗွန်ဒိုင်အောက် ဆိုဒ်ဓာတ်ငွေ့များကို ဒီရေတောများ၊ ကမ်းရိုးတန်းနှင့် အဏ္ဏဝါဂေဟစနစ်များက အမြောက်အမြား စုပ်ယူသိုလှောင်ထားပြီး အဆိုပါထိန်းသိမ်းသိုလှောင်ပေးထားသည့် ကာဗွန်များကို အပြာရောင်ကာဗွန်(Blue Carbon)ဟု တင်စားခေါ်ဝေါ်ကြကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် ကမ်းရိုးတန်းနှင့်အဏ္ဏဝါ သယံဇာတများထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ရေးလုပ်ငန်းများကို ကမ္ဘာနှင့်အဝန်း မြှင့်တင်ဆောင်ရွက်နေကြခြင်းဖြစ်ကြောင်း။
ကမ်းရိုးတန်းတစ်လျှောက်ရှိဒီရေတောများ ပျက်စီးပြုန်းတီးခြင်းကြောင့် ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု ဖြစ်ပေါ်စေရုံသာမက ကမ်းပါးပြိုတိုက်စားမှု၊ နှုန်းအနည်ကျမှုများဖြစ်ပေါ်စေကာ ရေထုအတွင်း ငါးများ၏ ရှင်သန်ရပ်တည်မှုကို ထိခိုက်ပျက်စီးစေမည်ဖြစ်သည့်အတွက် ဒီရေတောများ တည်ထောင်စိုက်ပျိုးခြင်း၊ သဘာဝဒီရေတောများထိန်းသိမ်းကာကွယ်ခြင်းစသည့် အစိမ်းရောင် အကာအရံတံတိုင်းများ ပြုစုတည်ထောင်ခြင်းကဲ့သို့သော သဘာဝအခြေခံဖြေရှင်းသည့် နည်းလမ်းများ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် အသုံးပြုဆောင်ရွက်ကြရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ကမ်းရိုးတန်းနှင့် အဏ္ဏဝါဆိုင်ရာစီးပွားရေးလုပ်ငန်းများဖြစ်သည့် ပင်လယ်ရေကြောင်း ခရီးသွားလာရေးလုပ်ငန်း၊ ကမ်းနီး ကမ်းဝေးငါးဖမ်းလုပ်ငန်း၊ ကမ်းလွန်ရေနံနှင့် သဘာဝဓာတ်ငွေ့ ထုတ်လုပ်ရေးလုပ်ငန်း၊ ခရီးသွားလုပ်ငန်းစသည့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများကိုလည်း အပြာရောင်စီးပွားရေးဟု တင်စားခေါ်ဝေါ်ကြပြီး သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိခိုက်မှု အနည်းဆုံးဖြစ်စေမည့်နည်းလမ်းများကို လိုက်နာကျင့်သုံးကာ Blue Economy ဖွံ့ဖြိုးရေး ဆောင်ရွက်ကြရန် ကမ္ဘာနှင့်အဝန်းနှိုးဆော် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း။
မြန်မာနိုင်ငံတွင် Blue Economy ဖွံ့ဖြိုးရေးဆောင်ရွက်နိုင်ခြေရှိသည့် အခွင့်အလမ်း (၄) ရပ်ကို Wildlife Conservation Society (WCS Myanmar)က ၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင် သုံးသပ်တင်ပြထားရာ ပင်လယ်ကမ်းရိုးတန်းနှင့် အဏ္ဏဝါဒေသလုပ်ငန်းကဏ္ဍနယ်ပယ်များအလိုက် စီမံအုပ်ချုပ်မှု အစီအစဉ်များနှင့် မူဝါဒများ ခိုင်မာစွာသတ်မှတ်ထားရှိခြင်း၊ ပင်လယ်ကမ်းရိုးတန်းနှင့် အဏ္ဏဝါအရင်းအမြစ်များ ထုတ်ယူရေးတွင်ထိရောက်စွာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံနိုင်ခြင်း၊ ပင်လယ်ကမ်းရိုးတန်းနှင့်အဏ္ဏဝါ ဇီဝမျိုးစုံမျိုးကွဲများ ကြွယ်ဝခြင်းကြောင့် ထိန်းသိမ်းရေးလုပ်ငန်းများ ထိထိရောက်ရောက် ဆောင်ရွက်ရန် အခြေအနေကောင်းများရှိခြင်းနှင့် သဘာဝဘေးအန္တရာယ် ကာကွယ်ရေးအတွက်ဒီရေတောများ တည်ထောင်ပြုစုထိန်းသိမ်းသည့်လုပ်ငန်းများကို ပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ လုံခြုံရေးနှင့်ကာကွယ်မှုမြှင့်တင်ရေး အစီအစဉ်တစ်ရပ်အနေဖြင့် ဆောင်ရွက် နိုင်ခြေရှိခြင်းများဖြစ်သည်ဟု တင်ပြထားရှိကြောင်း။
လုပ်ငန်းစီမံချက်များဖော်ထုတ်
မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် ကုလသမဂ္ဂဖွံ့ဖြိုးမှုပန်းတိုင်(၁၄)ဖြစ်သည့် ကမ်းရိုးတန်းနှင့် အဏ္ဏဝါဒေသ ရေရှည်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဆိုင်ရာလုပ်ငန်းများကို နိုင်ငံတကာနှင့် ရင်ဘောင်တန်း လက်တွဲပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နေသကဲ့သို့ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကာလအလွန် ပင်လယ်ကမ်းရိုးတန်းဒေသ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် ဌာနများအလိုက်၊ ကဏ္ဍများအလိုက် ထိရောက်သည့်လုပ်ငန်းစီမံချက်များ ဖော်ထုတ်ဆောင်ရွက်ကြရန် အားပေးဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း။ ထို့ကြောင့် အနာဂတ်ကာလ ပင်လယ်ကမ်းရိုးတန်းနှင့် အဏ္ဏဝါဒေသထိန်းသိမ်းရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးစီမံကိန်းများ ဆောင်ရွက်သည့်အခါ မြန်မာနိုင်ငံ ပင်လယ်ကမ်းရိုးတန်းဒေသဘက်စုံ စီမံအုပ်ချုပ်ခြင်း အစီအစဉ်နှင့်ချိတ်ဆက်၍ Blue Economy ကဏ္ဍဖွံ့ဖြိုးရေးကို ဦးတည်ဆောင်ရွက် သွားကြရမည်ဖြစ်ကြောင်း။
ဗဟိုကော်မတီ(ပထမအကြိမ်)အစည်းအဝေး ဆုံးဖြတ်ချက်များနှင့် ဗဟိုကော်မတီဖွဲ့စည်းစဉ်ကပင် သတ်မှတ်ပြဌာန်းထားသည့် လုပ်ငန်းတာဝန်များကို အကောင် အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်ပေးကြသည့်အတွက်လည်း ကျေးဇူးတင်ရှိကြောင်း။ ကော်မတီဝင်များအနေဖြင့် ကိုဗစ်-၁၉ကပ်ရောဂါကြောင့် ရပ်ဆိုင်းထားရသည့် ကမ်းရိုးတန်းနှင့် အဏ္ဏဝါ သယံဇာတကာကွယ်ထိန်းသိမ်းရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းများပြန်လည် လည်ပတ်နိုင်ရန်၊ ပင်လယ်ကမ်းရိုးတန်းနှင့် အဏ္ဏဝါသယံဇာတများ ထိန်းသိမ်းရေးလုပ်ငန်းများ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ကြရန်၊ သက်ဆိုင်ရာကဏ္ဍအလိုက်၊ ဝန်ကြီးဌာနများအလိုက် ကမ်းရိုးတန်းနှင့် အဏ္ဏဝါရေပြင် ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲပြီး ဟန်ချက်ညီသော ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဆိုင်ရာ ဆောင်ရွက်ဆဲ၊ ရှေ့ဆက်ဆောင်ရွက်သင့်သည့် အစီအမံများနှင့်လုပ်ငန်းစဉ်များကို ပွင့်လင်းမြင်သာစွာ တင်ပြဆွေးနွေးကြစေလိုကြောင်းပြောကြားပြီး ပင်လယ်ကမ်းရိုးတန်း ဒေသဆိုင်ရာအသိပညာပေး ဗီဒီယိုကို ပြသသည်။
ရှင်းလင်းတင်ပြ
ယင်းနောက် ဗဟိုကော်မတီ တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူး သစ်တောဦးစီးဌာန ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် ဦးဌေးအောင်က ကော်မတီ၏လုပ်ငန်းတာဝန်များနှင့် လုပ်ငန်းဆောင်ရွက် ပြီးစီးမှုများ၊ ICM အစီအစဉ်ရေးဆွဲရန် ကြိုတင်ပြင်ဆင်ရောက်ရွက်ခြင်းဆိုင်ရာများကို ရှင်းလင်းတင်ပြသည်။
ထို့နောက် ဗဟိုကော်မတီဝင်များဖြစ်ကြသည့် ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးများ၊ တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ်များ၊ ဒုတိယဝန်ကြီးများ၊ အမြဲတမ်းအတွင်းဝန်များနှင့် ညွန်ကြားရေးမှူးချုပ်များက သက်ဆိုင်ရာကဏ္ဍများအလိုက် ရှင်းလင်းတင်ပြကြရာ နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်က ရှင်းလင်းတင်ပြ ချက်များအပေါ် ဖြည့်စွက်ဆွေးနွေးသည်။
၎င်းနောက် နိုင်ငံအဆင့်ပင်လယ်ကမ်းရိုးတန်း သယံဇာတ စီမံအုပ်ချုပ်လုပ်ကိုင်မှု ဗဟိုကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်က နိဂုံးချုပ်အမှာစကားပြောကြားပြီး အစည်းအဝေးကို ရုပ်သိမ်းလိုက်သည်။